ΚΟΝΙΣ ΟΝΕΙΡΩΝ.
1857 ο θεωρούμενος
ως πρώτος
της Καλαμάτας ποιητής.
Δημοσιεύεται, στις 5.9.1857 στην εφημερίδα της
πόλης «Η Μεσσηνία», από τov θεωρούμενο
«πρώτο της Καλαμάτας ποιητή» Δ. Τζάvε,
με το φιλολογικό ψευδώνυμο «Δαφvάς», το ποίημα «Προς τηv Μεσσηvίαv» και στις
3.10.1857, στην ίδια εφημερίδα τo πoίημα «Φεύγωμεv»
Ο Μίμης Φερέτος, σε χειρόγραφο σημείωμά του
που, πριν χρόνια, μου είχε μου στείλει
μαζί με φωτοτυπία της μελέτης του Στ. Σκοπετέα, μου είχε υποδείξει ότι:
«Η
ανωτέρω μελέτη προδημοσιεύτηκε στη μεσσηνιακή περιοδική εφημερίδα με το τίτλο
«ΗΧΩ της Μεσσηνίας» που εξέδιδε στην
Αθήνα ο αείμνηστος συμπολίτης μας δημοσιογράφος και Δ/ντης του Υπουργείου Τύπου
Διον. Ι. Βογόπουλος από τα τέλη της 10ετίας του 1940 μέχρι και της 10ετίας του
1960.
Η «ΗΧΩ της Μεσσηνίας» βρίσκεται στην «
Εθνική» και τη « Μπενάκειο» βιβλιοθήκη στην Αθήνα και στη Καλαμάτα στη «Λαϊκή
βιβλιοθήκη Μ .Η. Φ.»
βλ. και Ν. Καράμπελα Ποίες o πρώτης Καλαματιανός ποιητής " Μεσσηvιακα
Γράμματα " σελ. 186 .
Ο
Σκοπετέας σε υποσημείωσή του, αναφερόμενος στην εφημερίδα « Η Μεσσηνία» στην
οποία δημοσιεύτηκαν τα παραπάνω ποιήματα αναφέρει ότι: « Εφημ. « Η Μεσσηνία» Καλάμαι 5 Σ/βρίου 1857 ετ. ` αρ.39 σ.3β. Υπάρχουν
δυστυχώς μόνο οκτώ φύλλα ( αρ.36-43, 12
Αυγ. - 3 Οκτ,) υπάρχουν τώρα στη Βιβλιοθήκη της Βουλής. Άλλοτε είχε ολόκληρο το
σώμα της. Άγνωστο όμως πότε και πώς εχάθηκεν ή εκλάπηκεν, αυτή και η αδελφή της
η « ΙΘΩΜΗ», για μεγάλη
ζημία της Καλαματιανής Ιστορίας».
Ο
Σκοπετέας στη μελέτη για το ποιητή
αναφέρει τ’ ακόλουθα :
« Κυνηγώντας «ράγες» στους
μεσσηνιακούς αμπελώνες ...τύχη καλή μ’ έφερε να βρω τρία εύοσμα ρόδα ποιήματα.
Στην έφεση μου να προσθέσω κάτι στο άγνωστο κεφάλαιο της ντόπιας λογοτεχνίας,
τη μεσσηνιακή Ποίηση, τα παρουσιάζω από τις φιλόξενες σελίδες του
«Πελοποννησιακού Ημερολογίου» του... κ.
Διον. Βογόπουλου. Το πρώτο ποίημα υπό το τίτλο «Προς την Μεσσηνίαν»
δημοσιεύθηκε στη πρώτη καλαματιανή εφημερίδα «ΜΕΣΣΗΝΙΑ». Από τότε απ’ σα
γνωρίζω. Έμεινε άγνωστο. Κανείς πια δεν δέχθηκε να το ξαναδημοσιεύσει. Και όμως
! Είναι όμορφη ποιητική εικόνα πατριδολατρείας, ο πρώτος ύμνος της ελεύθερης
Μεσσηνίας... λουλούδι της ρομαντικής ποίησης...
«ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΝ
Όταν άλλοτε της Ρώμης σε εκράτουν οπλοφόροι
Μόλις ήρχισας να θάπτης την ισχύν των νικητών
Σε ερήμωσαν οι Γότθοι, σε κατέσχον Σταυροφόροι,
και κατέπεσας θρηνούσα, έμπροσθεν των ιπποτών.
*
Αφού πρότερον υπέστης τας σκληράς λεηλασίας
Σ’ ήρπασαν τραυματισμένην τύραννοι Οθωμανοί,
και ενώ σε εξηπάτων οι στρατοί της Ενετίας,
Σε κατέσφαξαν ασπλάχνως αιμοβόροι Αλβανοί.
*
Τέλος φθάνει ο Ιμβραϊμης , λύσσαν πνέων σε προσβάλλει
Πυρπολεί τ’ αγνά σου δένδρα με τας φλόγας του πυρός
και νεκράν σε βαρυπνίγει των Αράβων η αγκάλη
Πως επέρασαν οι χρόνοι ! Πως παρήλθεν ο καιρός.
*
Όπου έπεσεν η τέφρα της αειθαλούς ελαίας
Εις το πείσμα των βαρβάρων ανεβλάστησαν επτά
όπου ρύπτεται το βλέμμα, και συκίας και μορέας
και αμπέλους και σιτώνας , πανταχόθεν απαντά.
*
Ιδού πάλιν εισ’ ωραία, πάλιν έγινες ανδρεία,
Εις την όψιν σου θαυμάζουν της Ευρώπης οι τρανοί
και στεφάνους αμαράντους σου προσφέρ’ η γεωργία.
Χαίρε, χαίρε , Μεσσηνία! Προσφιλής μου καλλονή».
Εν Τίμιοβα των Καλαμών τη 15
Αυγούστου 1857.
Δ.
Δεν θα ήταν υπερβολή, αν θα είπω ότι
μπορούσε κάλλιστα τα πέντε αυτά τετράστιχα
να τα υπογράψει ένας Σούτσος, ο Ραγκαβής, ο Ζαλοκώστας , ο Δ.
Παπαρρηγόπουλος, οι μεγαλύτεροι δηλαδή ποιηταί εκείνου του καιρού... Το
ποίημα... είναι συνθεμένο και σταλμένο ...από τη Τίμιοβα, τη μαγευτική
τοποθεσία και το θέρετρο των παλαιών καλαματιανών στις Μεσσηνιακές υπώρειες του
Ταϋγέτου, που την έκαμε ξακουστή το
ομώνυμο παμπάλαιο Μοναστήρι με τη θαυματουργό Εικόνα της Παναγίας. Ο
...ποιητής... γοητευμένος από το μεγαλόπρεπο θέαμα του μεσσηνιακού τοπίου που
απλωνόταν στα μάτια του, πλημμυρισμένος από τις ιστορικές εναλλαγές της
Μεσσηνιακής δόξας, ιππεύει τον Πήγασό του και κρούει τις ευαίσθητες χορδές της
απολλώνιας λύρας του. Η ποιητική μετριοφροσύνη τον έκαμε να καλύψει τη
ταυτότητάτου κατ’ από το κεφαλαίο γράμμα Δέλτα . Ποιος τάχα είναι ο ξανθομάλλης
μύστης του Καρνείου Απόλλωνα; .. Ο πρώτος της Μεσσηνίας πατριώτης ποιητής;.
Στην ίδια εφημερίδα (3 Οκτ.1857)
κατεχωρήθη λίγους μήνες αργότερα εν’ άλλο ποίημα, με τίτλο : «Φεύγωμεν»..
ΦΕΥΓΩΜΕΝ
Ιδού ωχρά του έαρος τα θαλλοφόρα κάλλη
Οι άνεμοι συρίζονες επί της γης τα ρίπτουν,
κ’ ενώ την φύσιν πένθιμος στολή την περιβάλλει,
Τον έσχατον ψιθυρισμόν υπό το χώμα κρύπτουν.
*
Δεν, θέλγει πλέον θολερός ο ρύαξ του Δαφνώνος
Φέρων μαζύ του τα χλωμά του φθινοπώρου φύλλα
Δεν ψάλλουν τα γλυκόφωνα χείλη της αηδόνος,
Και φεύγει εις την έρημον θρηνούσα η Φιλομήλα.
*
Και φεύγωμεν, λοιπόν εκεί, όπου φωνή μας κράζει
Την γλυκυτέραν δίδουσα του μέλλοντος ελπίδα
Κι’ αν της καρδίας ο παλμός τα στήθη μας σπαράζη
Ας βρέξωμεν με δάκρυα την φ΄θλην
μας πατρίδα.
*
Ας φύγωμεν , ας φύγωμεν, πρίν ο δραπέτης χρόνος
Την εύπιστον νεότητα γλυκά την βαυκαλίση
Και τότε μνήμην παγεράν ακολουθών ο πόνος
Βαρυαλγής το παρελθόν της πλάνης θ’ αριθμήση.
*
Ιδού ταχύ το λυκαυγές του βίου μας διαβαίνει
Φέγον ως όνειρον τερπνόν εαρινής πρωϊας
Ας φύγωμεν , ας φύγωμεν, ιδού μας περιμένει
Προσφ’ερον εις τον ζήλον μας καρπούς αθανασίας.
*
Ω! είθε πρίν κυπάρισσος ματαίως μας στολίση,
Να δρέψωμεν γαλήνιοι της Δάφνης την γλυκείαν
Και βλέμμα της μυρσίνης μας ευνοϊκόν να σβύση
Την φλόγα ήτις πυρπολεί ακαίρως την καρδίαν.
Εν Καλάμαις την 28 Σεπτεμβρίου 1858
ΔΑΦΝΑΣ
....Δεν κρίνω περιττό να είπω ότι το
όνομα «Δαφνάς» και το «Δαφνών»
...εχρησημοποίησαν οι λόγιοι Καλαματιανοί ως φιλολογικό τους ψευδώνυμο, ακόμη
και ως όνομα μιας Λέσχης τους, είναι το
λαϊκό όνομα του τρομερού χειμαρροποτάμου Νέδοντα, που, θεριό ανήμερο και
αχόρταγο τα παλιότερα χρόνια, τόσες φορές εσκόρπισε τρόμο και την απόγνωση
στους καλαματιανούς, καταπίνοντας τα σπίτια τους, τα μαγαζιά του, τα
πορτοκαλοπερίβολά τους...
Τέσσερα χρόνια αργότερα καταχωρήθηκε
και άλλο ποίημα... «το Παράπονον» και με
το ίδιο ψευδώνυμο «ΔΑΦΝΑΣ» στην άλλη μεγάλη και περίφημη Καλαματιανή
εφημερίδα «Η Πελοπόννησος»...»
